Ἃγιος Ἀνδρόνικος ὁ Ἱερομάρτυς Ἀρχιεπίσκοπος Πέρμ (1/8/1870-6/6/1918)
Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Ἀνδρόνικος γεννήθηκε τὴν 1η Αὐγούστου τοῦ 1870 μ.Χ. στὸ χωριὸ Ποβόντνεβο τῆς ἐπαρχίας Γιαροσλάβ, στὴν κεντρικὴ Ρωσία. Στὸ Ἅγιο Βάπτισμα ἔλαβε τὸ ὄνομα Βλαδίμηρος.
Στὴν ἡλικία δέκα χρονῶν γράφτηκε σὲ Ἐκκλησιαστικὸ Σχολεῖο καὶ μετὰ τὴν ἀποφοίτησή του, τὸ 1885 μ.Χ. στὸ Ἐκκλησιαστικὸ Σεμινάριο τοῦ Γιαροσλάβ.
Τὸ 1891 μ.Χ., ὡς ἀριστοῦχος ἀπόφοιτός του Σεμιναρίου, ἔγινε δεκτὸς στὴ Θεολογικὴ Ἀκαδημία τῆς Μόσχας. Τὰ χρόνια ἐκεῖνα ὁ νεαρὸς φοιτητὴς συναντήθηκε μὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κρονστάνδης (βλέπε 20 Δεκεμβρίου) καὶ ζήτησε τὶς φωτισμένες συμβουλές του.
Τὴν 1η Αὐγούστου τοῦ 1893 μ.Χ. στὸν ναὸ τῆς Ἀκαδημίας τελέστηκε ἢ μοναχική του κουρά. Στὶς 6 Αὐγούστου τοῦ 1893 μ.Χ. ὁ μοναχὸς Ἀνδρόνικος χειροτονήθηκε διάκονος, καὶ στὶς 22 Ἰουλίου τοῦ 1895 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.
Στὶς 3 Σεπτεμβρίου τοῦ 1897 μ.Χ. διορίζεται ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο στὴν ὀρθόδοξη Ἱεραποστολὴ τῆς Ἰαπωνίας.
Τὸν Μάρτιο τοῦ 1899 μ.Χ. ἔλαβε τὸ ὀφίκιο τοῦ ἀρχιμανδρίτη.
Στὶς 23 Ὀκτωβρίου τοῦ 1906 μ.Χ. ὁ π. Ἀνδρόνικος διορίστηκε βοηθὸς τοῦ ἐπισκόπου Νικολάου στὴν Ἰαπωνία. Λόγω τῆς εὔθραστης ὑγείας τοῦ ἀρρώστησε βαριὰ καὶ στὶς 7 Ἰουλίου τοῦ 1907 μ.Χ. ἡ Σύνοδος ἀποφάσισε τὴν ἀνάκλησή του ἀπὸ τὴν Ἰαπωνία.
Στὶς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1907 μ.Χ. ἡ Ἵερα Σύνοδος ἀνέθεσε στὸν ἐπίσκοπο Ἀνδρόνικο τὴν προσωρινὴ διαποίμανση τῆς ἐπαρχίας Χόλμ, καὶ στὶς 15 Μαρτίου τοῦ 1908 μ.Χ. διορίστηκε βοηθὸς τοῦ ἀρχιεπισκόπου Νόβγκοροντ.
Στὶς 8 Μαρτίου τοῦ 1913 μ.Χ. ἀνέλαβε τὴν διαποίμανση τῶν ἐπαρχιῶν Ὂμσκ καὶ Παβλοντὰρσκ τῆς Δυτικῆς Σιβηρίας.
Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1914 μ.Χ. ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ἀπεφάσισε νὰ τὸν μεταθέσει γιὰ ἄλλη φορᾶ στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἐπαρχία Πὲρμ στὴ Βόρεια Ρωσία.
Στὶς 6 Ἰουνίου τοῦ 1918 μ.Χ. ὄργανα τοῦ ἀθεϊστικοῦ καθεστῶτος, ἀφοῦ τὸν σκέπαζαν ζωντανὸ μὲ χῶμα στὸν τάφο, πυροβόλησαν μερικὲς φορὲς τὸν γενναῖο ἀθλητὴ τῆς πίστεως ἀρχιεπίσκοπο Ἀνδρόνικο καὶ σὲ λίγο το μαρτυρικό του λείψανο ἦταν θαμένο στὴ γῆ.
Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ
Στὶς 3 Ἰουνίου τοῦ 1918 μ.Χ. ὁ ἱεράρχης πληροφορήθηκε τὰ σχέδια τῆς συλλήψεώς του ἀπὸ ἕναν τυχαῖο ἀκροατή τους. Ἀποφάσισε, ὡστόσο, νὰ μὴν ἐγκαταλείπει τὴν ἐπαρχία, ἀλλὰ νὰ παραμείνει στὴ θέση του, ἀνάμεσα στὸ ποίμνιό του, καί, ἂν ἦταν θέλημα τοῦ Κυρίου, νὰ μαρτυρήσει γι' Αὐτόν.
Ἐνημέρωσε τοὺς συνεργάτες του. Ἔστειλαν στὸ καμπαναριὸ τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τὸν μοναχὸ Μιχαὴλ μὲ τὴν ἐντολὴ νὰ σημάνει συναγερμὸ μὲ τὶς καμπάνες τὴ στιγμὴ τῆς συλλήψεως.
Τὴν ἴδια νύχτα, μία ὥρα μετὰ τὰ μεσάνυχτα, ὅλο το τετράγωνο, στὸ ὁποῖο βρισκόταν τὸ ἐπισκοπεῖο, κυκλώθηκε ἀπὸ στρατιῶτες. Εἶχαν φέρει μίαν ἅμαξα μὲ γρήγορα ἄλογα, μὲ τὴν ὁποία θὰ ἔβγαζαν τὸν ἀρχιεπίσκοπο ἀπὸ τὴν πόλη τὸ συντομότερο δυνατὸ καὶ θὰ τὸν ὁδηγοῦσαν στὴ γειτονικὴ πόλη Μοτοβίλιχα.
Μέσα στὸ σκοτάδι μερικὲς φιγοῦρες πλησίασαν τὴν ἐξώπορτα τῆς ἀρχιερατικῆς κατοικίας. Ἦταν κλειδωμένη. Τὴν ξήλωσαν καὶ μπῆκαν. Χτύπησαν τὴν ἄλλη πόρτα. Ἄνοιξε ὁ θυρωρός. -Ποῦ εἶναι ὁ Ἀνδρόνικος; -Πάνω.
Μερικοὶ ὁπλισμένοι στρατιῶτες ἔμειναν ἐκεῖ. Ἀνέβηκαν μόνο τρεῖς ἄνδρες, ὁ πρόεδρος τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Πὲρμ Μάλκωφ, ὁ ἀστυνομικὸς διευθυντὴς τῆς Πὲρμ Ἰβάντσενκο καὶ ὁ βοηθὸς τοῦ ἀστυνομικοῦ διευθυντῆ τῆς Μοτοβίλιχα, Ζουζγκώφ. Ὁ δεσπότης ἀγρυπνοῦσε μαζὶ μὲ δύο κληρικούς.
-Ποιὸς ἀπὸ σᾶς εἶναι ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀνδρόνικος; τοὺς ρώτησαν.
-Ἐγὼ εἶμαι, ἀπάντησε ἤρεμα ὁ ἱεράρχης.
Τὴ στιγμὴ ἐκείνη οἱ καμπάνες τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ σήμαναν συναγερμό. Ἀκούστηκαν μερικοὶ πυροβολισμοί, καὶ ἡ καμπανοκρουσία σταμάτησε.
Πρόσταξαν τὸν ἀρχιεπίσκοπο νὰ τοὺς ἀκολουθήσει δίχως χρονοτριβή. Ἐκεῖνος ὑπάκουσε ἀδιαμαρτύρητα. Σὲ λίγα λεπτὰ ἔμπαινε στὴν ἅμαξα, ποὺ περίμενε μπροστὰ στὴν ἐξώπορτα, μ' ἕνα τριμμένο ράσο, ἕναν καλογερικὸ σκοῦφο, τὸ ἀρχιερατικό του ἐγκόλπιο καὶ τὸ ραβδί του στὸ χέρι. Δίπλα του κάθησε ὁ Ζουζγκὼφ καὶ ἀπέναντί του ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐπιτρόπους. Ἀμέσως ἡ ἅμαξα κίνησε γιὰ τὴ Μοτοβίλιχα.
Οἱ στρατιῶτες στὸ μεταξὺ συνέλαβαν ὅσους βρῆκαν στὸ ἐπισκοπεῖο: τὸν ἀρχιμανδρίτη Παχώμιο, τὸν διάκονο Εὐλόγιο, τὸν φύλακα, τὸν θυρωρὸ καὶ τὸν κλητήρα. Τοὺς μετέφεραν ὅλους ἀρχικὰ στὴν Ἐκτελεστικὴ Ἐπιτροπὴ καὶ ἔπειτα στὴ φυλακή. Σύντομα, ὅμως, τοὺς ἄφησαν ἐλεύθερους, ἀφοῦ πρῶτα τους πειθανάγκασαν νὰ ὑποσχεθοῦν ἐνυπόγραφα ὅτι δὲν θὰ μιλοῦσαν σὲ κανέναν γιὰ τὴ σύλληψη τοῦ ἀρχιεπισκόπου.
Ἡ ἅμαξα σταμάτησε στὸ Ἀστυνομικὸ Τμῆμα τῆς Μοτοβίλιχα γιὰ ἀλλαγὴ ἀλόγων. Κατέβασαν τὸν δεσπότη καὶ τὸν ἔκλεισαν σ' ἕνα γραφεῖο. Τότε τηλεφώνησε ὁ πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐργατῶν τῆς Μοτοβίλιχα Μιάσνικωφ καὶ ζήτησε νὰ τὸν περιμένουν. Ἄλλωστε, ἡ μέρα εἶχε ἤδη χαράξει. Ἡ κίνηση, ποὺ εἶχε ἀρχίσει στοὺς δρόμους, φόβιζε τοὺς ἐπίδοξους φονιάδες τοῦ ἀρχιεπισκόπου.
Ὅταν σὲ λίγο ἦρθε ὁ Μιάσνικωφ, ἀνακοίνωσε στοὺς ἀστυνομικοὺς πὼς ἀποφασίστηκε ἡ ἀναβολὴ τῆς ἐκτελέσεως. Τὸ γνωστοποίησαν στὸν ἱεράρχη, ἀλλὰ ἐκεῖνος δὲν τὸ πίστεψε.
-Γνωρίζω ὅτι θὰ μὲ ἐκτελέσουν, εἶπε μὲ βεβαιότητα....
Στὶς 5 Ἰουνίου τὸ βράδυ ἔγινε ἡ μεταφορὰ τοῦ ἱεράρχη στὴν Πὲρμ καὶ ἡ παράδοσή του στὴν Ἐκτελεστικὴ Ἐπιτροπή....
Ὅλη τὴν ἡμέρα τῆς 6ης Ἰουνίου τοῦ 1918 μ.Χ. ὁ ἀρχιεπίσκοπος τὴν πέρασε κλεισμένος στὸ κρατητήριο τῆς Ἐκτελεστικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Πέρμ. Τὸν φρουροῦσαν κόκκινοι στρατιῶτες ἰδιαίτερα σκληροί, ποὺ τὸν χλεύαζαν καὶ τὸν ἔβριζαν ἀσταμάτητα.
Τὸ βράδυ τὸν ἔφεραν στὸ γραφεῖο γιὰ ἀνάκριση. Γιὰ πολλὴ ὥρα ὁ πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς Μάλκωφ καὶ τὸ μέλος τῆς Σίβκωφ τὸν βομβάρδιζαν μὲ ἐρωτήσεις. Δὲν ἀπάντησε σὲ καμία. Εἶχε κλειστεῖ στὸν ἑαυτό του καὶ προσευχόταν ἀκατάπαυστα. Στὸ πρόσωπό του ἦταν ζωγραφισμένες ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἀνδρεία...
Οἱ ἀνακριτές, βλέποντας ὅτι ἔχαναν τὸν καιρό τους, τὸν ἔστειλαν πάλι στὸ κρατητήριο. Ἡ ἐκτέλεσή του ἀνατέθηκε στοὺς ἀστυνομικοὺς Οὐβάρωφ καὶ Πλατούνωφ καὶ σὲ τρεῖς Λιθουανούς.
Στὴ μία ἡ ὥρα μετὰ τὰ μεσάνυχτα ἔβγαλαν τὸν ἱεράρχη ἀπὸ τὸ κρατητήριο. Τότε πετάχτηκε ἀπὸ τὸ ὑπόγειο ὁ Ζουζγκὼφ καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν Πλατούνωφ νὰ τὸν πάρουν μαζί τους, γιατί ἤθελε νὰ παραβρεθεῖ «στὴν ταφὴ τοῦ Ἀνδρόνικου». Ὁ Πλατούνωφ τοῦ εἶπε ν' ἀνέβει στὴν ἅμαξα καὶ νὰ καθήσει δίπλα στὸν ἀρχιεπίσκοπο.
Στὸν δρόμο ὁ ἱεράρχης ἦταν καλοδιάθετος. Κάποια στιγμὴ γύρισε στὸν Ζουζγκὼφ καὶ τοῦ παραπονέθηκε ἤρεμα:
-Στὸ Ἀστυνομικὸ Τμῆμα τῆς Μοτοβίλιχά μοῦ φέρθηκαν καλύτερα. Ἐκεῖ δὲν μὲ χλεύαζαν...
Ἀντὶ γι' ἄλλη ἀπόκριση ὁ Ζουζγκὼφ τοῦ εἶπε ὀργισμένα:
-Ἀνακαλέστε τὴν ἀπόφαση γιὰ ἀπεργία τῶν παπάδων!
-Ὄχι, δὲν θὰ τὴν ἀνακαλέσω. Γνωρίζω καλὰ ὅτι μὲ πᾶτε γιὰ ἐκτέλεση.
Ἀκολούθησαν τὴν κεντρικὴ ὁδὸ Σιμπίρσκι καὶ βγῆκαν ἀπὸ τὴν Πέρμ. Πέντε βέρστια μακριὰ ἀπὸ τὴν πόλη ἔστριψαν ἀριστερὰ καὶ μπῆκαν στὸ δάσος. Σταμάτησαν ἑκατὸ μέτρα πιὸ πέρα καὶ κατέβηκαν ἀπὸ τὴν ἅμαξα.
Ὁ Ζουζγκὼφ ἔδωσε στὸν ἀρχιεπίσκοπο ἕνα ἀπὸ τὰ σκαπτικὰ ἐργαλεῖα, ποὺ εἶχαν πάρει μαζί τους, καὶ τὸν πρόσταξε: -Σκάψε τὸν τάφο σου!
Ὁ ἱεράρχης ἄρχισε νὰ σκάβει. Τὸν βοηθοῦσαν οἱ τρεῖς Λιθουανοί. Ὅταν τελείωσε, ὁ Ζουζγκὼφ τοῦ ἔδωσε νέα προσταγή: -Ἔλα, ξάπλωσε!
Ὑπάκουσε. Ὁ τάφος, ὅμως, ἦταν μικρὸς καὶ δὲν τὸν χωροῦσε. Σηκώθηκε καὶ ἔσκαψε λίγο ἀκόμα. Ξάπλωσε γιὰ δεύτερη φορὰ στὸν τάφο, ἀλλὰ αὐτὸς καὶ πάλι ἀποδείχθηκε μικρός. Μὲ τὸ τρίτο σκάψιμο τὸν ἔφερε στὰ μέτρα του. Τότε ζήτησε τὴν ἄδεια νὰ προσευχηθεῖ. Τοῦ τὸ ἐπέτρεψαν. Προσευχήθηκε γύρω στὰ δέκα λεπτά. Ἔπειτα, ἀφοῦ στράφηκε στὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα καὶ εὐλόγησε ἀπὸ μακριά το ποίμνιό του, εἶπε στοὺς δήμιούς του: -Εἶμαι ἕτοιμος.
-Δὲν θὰ σὲ τουφεκίσω, τὸν ἀπείλησε ὁ Ζουζγκώφ. Ζωντανὸ θὰ σὲ θάψω, ἂν δὲν ἀνακαλέσεις τὴν ἀπόφαση γιὰ τὴν ἀπεργία.
-Δὲν θὰ τὴν ἀνακαλέσω ποτέ, ἀποκρίθηκε ὁ ἱεράρχης, ξαπλώνοντας στὸν τάφο.
Οἱ Λιθουανοὶ ἄρχισαν νὰ τὸν σκεπάζουν μὲ χῶμα.
Ὁ Ζουζγκὼφ πυροβόλησε μερικὲς φορές. Τὸ σῶμα τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἦταν ἐντελῶς ἀκίνητο. Στὴ συνέχεια ὁ Πλατούνωφ πυροβόλησε δύο φορές. Τέλος, ὁ Ζουζγκὼφ ἔριξε τὴ χαριστικὴ βολή. Σὲ λίγο το μαρτυρικὸ λείψανο ἦταν θαμμένο στὴ γῆ....
Σὰν ἐπίλογος
Στὴν τελευταία πασχαλινὴ ἐγκύκλιό του πρὸς τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Πὲρμ ὁ ἅγιος ἱερομάρτυς Ἀνδρόνικος ἔγραφε: «Πέρασε ἕνας χρόνος ἀφ' ὅτου ἡ ζωὴ μᾶς μετατράπηκε σὲ σκόνη ἀπὸ τὸ φύσημα τῆς βουλήσεως τοῦ Θεοῦ, ποὺ μᾶς ἐγκατέλειψε πρόσκαιρα καὶ παιδαγωγικά. Μὲ τέτοιους σκληροὺς τρόπους συνέτιζε ὁ Κύριος το γένος μας ἀπὸ τὰ πανάρχαια χρόνια. Μέσα στὰ πιὸ τρομερὰ γεγονότα τῆς ζωῆς, μέσα στὶς πιὸ μεγάλες συμφορές, ὄχι μόνο ὁρισμένοι ἄνθρωποι ἀλλὰ καὶ λαοὶ ὁλόκληροι συναισθάνονταν τὴν ἀδυναμία τους, ἀναγνώριζαν τὴν ἁμαρτωλότητά τους καὶ ἐπέστρεφαν στὸν παντοδύναμο Προνοητή...
»Ἃς παραδεχθοῦμε τὴν ἐνοχὴ μᾶς ἐνώπιόν του Θεοῦ, ἃς παραδεχθοῦμε πὼς Ἐκεῖνος μόνο ἔχει τὴ δύναμη νὰ μᾶς σώσει, καὶ ἃς ζητήσουμε ὁλόψυχα τὴ βοήθειά Του. Βλέπουμε ἤδη, ἄλλωστε, ὅτι μᾶς εὐλογεῖ τὸ παντοκρατορικὸ Τοῦ χέρι. Κοιτάξτε πόσο μᾶς ὠφέλησαν, πόσο μᾶς ἀφύπνισαν, πόσο μᾶς ψύχωσαν τὰ διατάγματα γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν Ἐκκλησία, ποὺ ἐκδόθηκαν πρόσφατα στὴ χώρα μας. Ἡ θύελλα σκορπίζει τὸν βαρύ, πυρωμένο καὶ πνιγερὸ ἀέρα... Μπροστὰ στὸν κίνδυνο τῆς στερήσεως τῆς ἐλευθερίας τους, τῆς ἐλευθερίας νὰ πιστεύουν καὶ νὰ προσεύχονται, οἱ ὀρθόδοξοι Ρῶσοι ἀπέκτησαν πιὸ θερμὴ πίστη καὶ πιὸ θερμὴ ἀγάπη πρὸς τὴν Ἐκκλησία...
»Ὑπῆρξαν ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς καὶ μοναχοὶ ποὺ ἀναδείχθηκαν μάρτυρες καὶ ὁμολογητές. Καὶ οἱ πιστοὶ λαϊκοὶ μὲ αὐτοθυσία ὄρθωσαν τὸ ἀνάστημά τους γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς πίστεως καὶ τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας. Ἤδη πολλοί, σὲ διάφορους τόπους, θυσίασαν καὶ τὴ ζωή τους γιὰ τὴν πίστη. Ὁ Κύριος ἃς ἀναπαύσει τὶς ψυχές τους καὶ ἃς ἐλεήσει μὲ τὶς προσευχές τους κι ἐμᾶς καὶ τὴ Ρωσία».
Ἅγιε τοῦ Θεοῦ ἱερομάρτυς Ἀνδρόνικε, πρέσβευε ὑπὲρ ἠμῶν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου